Mevcut Mevzuat
Borçlar Kanunu’nun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasına göre bir sözleşmenin kurulması için tarafların birbirine uygun olarak karşılıklı irade açıklamasında bulunması gerekir.
Sözleşme, hukuki bir bağı kurmak, değiştirmek veya ortadan kaldırmak üzere iki tarafın karşılıklı ve birbirine uygun olarak irade beyanlarının birleşmesi ile oluşur.
Gerek Borçlar Kanunu’nun anılan maddesinden, gerekse sözleşme tanımından bir sözleşmenin kurulabilmesi için bazı şartların olması gerektiği sonucuna ulaşılabilir. Bu şartlar, sözleşme tarafları, irade beyanlarının birbirine uygunluğu ve irade beyanlarının karşılıklı olmasıdır.
Bir ticari sözleşmenin kurulması için yukarıda anılan şartlar elektronik ticaret için de geçerlidir. Kişinin elektronik bir imza ile göndermiş olduğu sözleşme yapma teklifi icap, muhatabın bu teklifi kabul ettiğini elektronik ortamda iletmesi ise kabuldur. Muhatabın elektronik ortamda gönderdiği kabul beyanının icapcıya ulaşması ile ticari bir sözleşme kurulmuş olur. Kabul beyanının muhatap tarafından gönderildiği anda, ticari sözleşme hükümlerini doğurmaya başlar. Ancak, kabul beyanının icapcıya ulaşması ile gönderilme anı arasında pek uzun bir zaman geçmediğinden, kural olarak elektronik ortamda yapılan bir sözleşmenin kurulması anı ile hüküm ve sonuçlarını doğurmaya başladığı tarih aynı tarihtir. Ancak icapçının, muhatabın kabul beyanını gönderdiği zamanda çeşitli sebeplerle (izin, hastalık vb. benzeri) kabul beyanını aynı gün öğrenememesi mümkündür. Bu takdirde, kabul beyanının icapcı tarafından öğrenilmesi ile akit kurulacak, muhatap tarafından kabul beyanın gönderildiği tarihte ise ticari sözleşme hükümlerini doğurmaya başlayacaktır.
Avrupa Birliği Düzenlemelerinde Sözleşmelerin Görüşülmesi ve Sonuçlandırılması
Avrupa Birliği bu konuda son dönemde, uzaktan görüşülerek hazırlanan sözleşmeler üzerine bir direktif, tüketici sözleşmelerindeki haksız maddeler ve yanlış raklamla tüketicileri yanıltma üzerine bir dizi yatay direktif ve tüketici kredileri, seyahat paketleri konusunda da sektörel bazı direktifleri kabul etmiştir. Bu sayede tüketicilere elektronik ticarette de uygulanabilecek asgari düzeyde koruma sağlanmaktadır.
Birlik üye ülkelerin sözleşme biçimleri ve uygulanması ile ilgili düzenlemelerinin elektronik ticaret ortamına uygun olmadığını ve elektronik ortamda yapılan sözleşmelerin uygulanabilirliği ve geçerliliği konusunda belirsizlikler doğurduğunu belirtmektedir. Örneğin, yazılı döküman ve el yazısı ile imza atma kuralı ve kanıtlama koşulları elektronik dokümanlara uygulanamamaktadır. Komisyon Tek Pazar içinde elektronik sözleşmelerin yasal olarak tanınmasını engelleyen düzenlemelerin nasıl azaltılabileceğine veya tamamen kaldırılabileceğine yönelik çalışmaları başlatmıştır. Konunun tüketici boyutunun ise, Bilgi Toplumunun Tüketici Boyutu Dokümanı (Communication on the Consumer Dimension of the Information Society) içinde ele alınması düşünülmektedir.
Yine hesaba geçme, hesaplama ve denetim kurallarının da elektronik ticarete göre değiştirilmesi gerekecektir. Elektronik faturaların hiç kağıt kopya olmadan doğrulanması gerçekleştirilmek zorundadır. Komisyon, üye devletlerle Tek Pazar’ın ortak uygulamalarının belirlenmesi için görüşme kararı almıştır.
ETKK Raporu tam metni için tıklayını
