İğneli, özellikle inernet kullanıcı sayısının nüfusun yüzde 50`sine yaklaştığı bu dönemde e-ticaret sektöründe hem iş yapış şekli hem de istihdam anlamında yeni yeni fırsatlar oluşacağının altını çizdi. Türkiye’nin e-ticaret sürecinde yaşanana gelişimi ve sektörün geçmişini Hepsiburada.com Genel Müdürü Aytuğ İğneli ile konuştuk...

- Hepsiburada.com kuruluş hikayesini anlatır mısınız?

Hepsiburada.com 1998 yılında infoshop adıyla kuruluyor, 2000 yılında da hepsiburada.com adını alıyor. 12 yıllık bir şirket. Aslında 2000li yıllar Türkiyede internetin yavaş yavaş gelişmeye başladığı ve bu anlamda markaların e-ticarete yönelmeye başladığı dönemlerdi. E-ticaret ile birlikte bizde o günden bugüne değişerek büyüdük ve geliştik.

EN ÇOK TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ TERCİH EDİLİYOR

- İlk başladığınız gün ile bugün sattığınız ve talep edilen ürünler arasında nasıl bir değişim yaşandı?

Başlangıçta ağırlıklı olarak elektronik ürünler satıyorduk. Daha sonra yıllar itibarıyla yeni ürünler de ekledik. Özellikle 2009 yılından sonra değişim ve yenilenme yılı ilan ettik ve en önemli stratejimiz de elektronikte ortaya koyduğumuz büyüklüğü ve enerjiyi aynı şekilde elektronik dışındaki ürün gruplarına da taşımak oldu.

- Neden ilk olarak elektronik ürünlerin satışı tercih ediliyor?

Aslında dünyada da e-ticaret gelişmeye başladıkça ilk satılan ve ilk talep gören ürün grubu elektronik olmuş. Çoğu ülkede elektronik grup Türkiye`de de olduğu gibi hala daha iyi durumda. Tüketici teknoloji ürünleri ilgili çok detaylı bir bilgiye sahip oluyor, internet üzerinde kolayca ürünleri karşılaştırabiliyor, fiyatlara kolayca erişebiliyor. Dolayısıyla sektörümüzdeki her internet istesi için teknoloji ürünleri öncelikli olmuştur. Bizim şu anda toplam satışımızın içinde elektronik ürünlerin payı yüzde 65 civarında.

ÜYLERİMİZ İLK OLARAK BİZİ KÜÇÜK ÜRÜN ALARAK TEST EDİYOR

- Türk halkı sizce e-ticareti benimsedi mi? Nasıl oldu bu süreç?

İnsanlar yıllardır ilk olarak küçük bir ürünle başlayıp daha sonra alışveriş çaplarını büyütüyor.Genel olarak internetten alışerişe karşı böyle bir yaklaşım var. Alışverişte internet kullanım eğilimi adına son yaptığımız bir araştırmaya göre, tüketicinin önce mümkünse telefonla erişmek ve karşısında bir ses olduğunu bilmek istiyor. Kurumun referansının kim olduğu merakı, güvenilir bir kuruluş olup olmadığı, kaç yıldır varolduğu gibi sorular doğal olarak hala soruluyor.

Tüketicilerin alışveriş yapacağı internet sitesini tercihindeki en önemli sebep ise güven. Yani ‘ben hepsiburada.com dan alırsam hiçbir güvenlik sorunu yaşamam,ürün kapıma gelir’ diyebilmeleridir. Müşteriler satış sonrasında ürünle ilgili sıkıntı olduğunda bu sorunların etkin ve en hızlı bir şekilde çözülmesini çok önemsiyor.

- E-ticarete güven artıyor mu?

Bu güven bizim gibi sektördeki oyuncuların işlerini nasıl yaptıklarıyla çok alakalı. Genel itibarıyla e-ticaret yayıldıkça duyulan güven de yavaş yavaş artıyor. Artık daha çok sayıda insan e-ticaret kullanıyor, birbirilerine daha çok sayıda referans verebiliyor. Bugün internet üzerinden yapılan alışverişin yüzde 70inden fazlası kredi kartıyla ödeniyor. Üyelerimizin ödemelerini kredi kartıyla yapılıyor olması işin güven yönünün aşıldığının en önemli göstergesi.

/_np/6494/13056494.jpgTÜRKİYE`DE 2011-2013 YILLARI ARASINDA MÜŞTERİ PATLAMASI YAŞANACAK

- Gelecekte e-ticaret sektörü için öngörüleriniz neler?

Dünyadan örnek verecek olursak; internet kullanıcı sayısı artarak, toplam nüfusun belli bir yüzdesine yaklaştıkça e-ticaretin hacmi de büyüyor. Genellikle internet kullanıcı sayısı toplam nüfusun yüzde 50-60 ını geçtikten sonra takiben 5-6 yıl sonra büyük patlamalar yaşanıyor. Muhtemelen Türkiye’de de 2011-2013 yılları arasında bir patlama olacak. Çünkü Türkiye’de internet kullanımı toplam nüfusun yüzde 48’ine ulaştı. Ancak internet kullanıcıları arasında alışveriş yapan kitle henüz yüzde 17lerde. Bu veriler ışığında Türkiye’de e–ticaret alanı gelişime çok açık diyebiliriz.

Şuan Türkiyede 35 milyon internet kullanıcısının varolduğunu ve önümüzdeki bir kaç yıl içinde 50 milyonlara ulaşacağını söylersek, e-ticaret bir çok fırsat içeriyor demektir. İnternet üzerinden kendi faaliyetlerini sürdürmek isteyen bu alana girecek.İnternet sektörüne tedarikçi olacak pek çok firma ortaya çıkacak(bilişim,tekstil,çocuk,ev-dekorasyon...).Kobiler işlerini daha kolay halledebilecek. Kendi yağında kavrulan küçük işletmelerin büyük markalarda çok hacimleri yok. Ölçek ekonomisinden kaynaklı iyi bir fiyat yakalaması zor. Bu tip işletmeler yeniden satış amaçlı da e-ticaret yapabiliyor olacak.

PLANLARIMIZI KURŞUN KALEMLE YAPAR OLDUK

- Son zamanların modası fırsat sitelerinin sayısı her geçen gün artıyor. Sektöreki değişimi nasıl yorumluyorsunuz?

Artık planlarımızı kurşun kalemle üçer aylık yapar olduk çünkü 3 ay öncesiyle 3 ay sonrası birbirini tutmuyor. Özel alışveriş siteleri, fırsat siteleri, sosyal portallar gibi pek çok yeni modeller oluşmaya başladı. İnternet kullanıcılarının artışı yatırımcıları araştırmaya ve yeni fikirler üretmeye itiyor. Bu anlamda daha çok yeni yatrıımcılar ve fikirler gelecektir.

-İnternetten alışverişin yaygınlaşmasının istihdamı azaltacağı iddia ediliyor. Sizce gelecekte böyle bir etki sözkunusu olur mu?

Türkiyede geleneksel perakende hala gelişim sürecinde. Bu yıl içinde 52 tane AVM daha açılacak. Bu da ayrı bir istihdam yapısı. E-ticaret ise yeni bir sektör ve her yeni sektörün istihdama pozitif bir katkısı vardır. Bu sektörde de sayılar çok küçük değil. Şuanda hepsiburada.com da 250 ye yakın genç insan çalışıyor.

-Türkiye`deki tüm e-ticaret yapan portalların toplam istihdamı nedir?

İstihdama katkısı yok gibi görünüyor ancak sanılanın aksine gelişen bir sektör olduğu için üniveriste mezunlarını kariyer fırsatları yaratılıyor. Toplam istihdamı veren net bir veri yok ancak sektörde faaliyet gösteren irili ufaklı kuruluşun her biri 50-350 arasında personele sahip.

YENİ İŞ MODELLERİ GELMEYE DEVAM EDECEK

- E-ticarette yeni iş modelleri gelecek mi?

Çok nadir olmakla beraber yeni yeni iş modelleri oluşabiliyor. Bundan sonra da devamı gelecektir. İnternet üzerinde sadece satınalma değil, belki bilgi paylaşımı ile farklı iş modelleri gelişecektir. Buna en iyi örnek fırsat siteleri. Deneyimleyerek model alınan girişimler olacak. Güven oluştuktan sonra kendi iş alanlarına da adapte edebilecekler.

-hepsiburada.com olarak yeni atacağınız adımlar neler?

Tüketicinin tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceğimiz, hemen hemen tüm markaların bulunduğu devasa bir alışveriş merkezi haline gelmeye çalışıyoruz. Hala eksik markalarımız var, görüşmelerimiz devam ediyor. İnsanların daha uzun vakit geçirebileceği ama ürün bilgisine daha kolay olaşabileceği,daha hızlı işlem yapacakları yapıya getirmeye çalışıyoruz. Yeni ve farklı iş modelleri oluşturmaya çalışıyoruz. En önemli projelerimizden birisi de ilerde daha çok küçük kurumların IT altyapılarına, yatırım yaparken zorlanabilecek şirketlere destek vermek.

En önemli iyileştirme satış sonrası servis aşamasında yapacağız. Bizim bundan sonra yapıcaklarımız aslında müşterinin konforu için olacak Hızlı gönderiler adına farklı projeler geliştiriyoruz.

- Sosyal ağlar üzerinden entegrasyon düşünüyor musunuz?

Özellikle alışveriş yönünde dünyada trendler bu yöne doğru gidiyor. Alışveriş sosyal bir olgu olduğu için İnsanlar genellikle alışverişe arkadaşıyla gider, görüşünü alır; yeni bir şey satın alır, paylaşır. Bu bir ihtiyaçtır. Bu entegrasyonların bulunduğu projelerimiz var.

- E-ticarette yer almak isteyen yatırımcılar ne yapmalı?

İyi bir fizibilite çıkarmaları, pazar ve müşteri araştırması yapmalılar. Tüketiciyle empati kurmuş markalar başarılı olurlar. Yetişmiş işgücüyle başlanırsa çok daha kolay başarılı olunur. Bu konuda geçmişi taze bir sektör olduğu için deneyimli kişi sayısı çok az. Devam eden gelişimle internet üzerinde deneyimli personel bulma imkanı artık var. İhtiyaç duyulan personelin lojistik, grafik tasarım, dijital pazarlama ve IT teknolojisi bölümlerinden eğitim veya deneyim sahibi olması gerekir.